لوستر نئوکلاسیک مَحصولی هُنری در سَبکِ “نِئوکلاسیسیسم” میباشَد که برای آشناییِ بیشتر با این واژه شُما را به خواندَنِ این مَطلب دَعوَت میکُنم.

تَوَلُدِ نِئوکلاسیک در جَهان

سَبک های گوناگونِ هُنری هر یک آینه ای تمام قَد اَز فرهَنگ و خواستگاهِ یک دورهِ مُهمِ تاریخی و اِجتماعی میباشَند که شِناخت و آگاهی اَز آنها در بهبودِ سَبکِ زندگیِ بَشَری حائزِ اَهَمیَت خواهَد بود.

در اینجا میخواهیم به بَررسیِ سَبکی بپردازیم که اَز نیمهِ دُومِ قرنِ 18 میلادی در اُروپا مُتوَلِد شُد و بَخشِ عُمده ای اَز مِعماری و هُنرهای تَجسُمی را تَحتُ الشُعاع قرار داد :

“نِئوکلاسیک”  یا  “نِئوکلاسیسیسم“

واکُنِش در بَرابرِ تزئیناتِ سَبکِ  “روکوکو”  که در اِدامهِ سَبکِ  “باروک”  آمده بود ، اَز دَلایلی اَست که هُنرمَندانِ نیمهِ دُوُمِ قرن 18 میلادی را بر آن داشت تا در اِعتِراض به شُکوه و جَلالِ اِفراطیِ کاخ ها ، به سَمتِ  ” تَجَدُدگرایی ”  حَرکت کُنَند.

بنابراین ” نِئوکلاسیسیسم ” را میتَوان نِمادی از ” نو گرایی ” یا هَمان تَجَدُدگرایی دانِست و هَمچِنین مَرکزِ آن را شَهر “ناپل” در ایتالیا نام بُرد . هُنرمَندانِ این سَبک تَحتِ تاثیرِ مِعمارِ مَعروفِ وِنیزی ” آندرا پالادیو ” که در قرن 15 میلادی می زیسته ، قرار داشتَند. این هُنرمندِ برجسته و ایتالیایی را تاثیر گُذار تَرین چِهره در تاریخِ مِعماریِ جَهان لَقَب داده اند.

نِئوکلاسیک در ایران

وُرودِ سَبک های هُنری به یک کِشوَر و جامعهِ جَدید ، هَمواره با تَحوُلی در یک دورهِ تاریخی هَمراه میباشَد که این دِگرگونی و تغییر تَوَسُطِ هُنرمَندان و در بستری اَز ذوق و تَجَدُدگراییِ حاکِمانِ آن دوره اِجرایی میشَوَد که به شِکلی مُشخَص و هَدفمَند در زیباییِ بَصَریِ جامعهِ شَهری خود را نَمایان میکُند.

هُنرِ “مِعماری” را میتوان مُهم ترین دَریچه برای وُرودِ تَجَدُدگرایی به یک جامعه دانِست و پَس از آن نیز هُنرِ “نقاشی” تاثیرِ بِسِزایی را ایفا خواهَد کرد.

در طولِ تاریخِ یک سَرزَمین ، عَلاقه مَندیِ حاکِمان و پادِشاهان به داشتنِ کاخ هایی زیبا و با شُکوه ، موجبِ آن شُده که هُنرِ مِعماریِ هَر دوره در قالبِ مَکان هایی زیبا خود را نِشان دَهَد.

آغازِ وُرودِ سَبکِ نِئوکلاسیک یا هَمان مِعماریِ غربی به ایران را اَز دورهِ حاکِمیتِ قاجاریه و پادِشاهی ناصرالدین شاه دانِستِه اَند.

در این دوره اَز تاریخِ ایران و با اِنتخابِ شَهرِ تِهران به عُنوانِ پایتختِ سیاسی، تمامِ دَستگاه های دولتی با اِستقرار در مَنطقه شَهری و هَمچنین اَفزایشِ جَمعیت ، موجِباتِ ساخت و سازهای زیادی فراهَم آمَد که لازمهِ آن تغییرِ کاربَریِ باغ ها و زَمین های کِشاورزی به ساختِمان هایِ اِداری و مَسکونی بود.

بَرخوردِ سُنَت و تَجَدُد در عَهدِ ناصِری

50 سال پادِشاهیِ ناصرالدین شاه که طولانی تَرین دورانِ حکومتِ یک پادشاه در تاریخِ ایران به حِساب میآید دَلیلی شُد تا جامعه به یک آرامِشِ تَقریبی دَست یابَد و زَمینهِ عُمران و آبادانیِ شهرها فراهَم گردد.

هَمچِنین اَز دَلایلِ دیگرِ این مُهم ، سَفرِ ناصرالدین شاه به اُروپا در سالِ 1873 میلادی میباشَد که اَز دو جَهَت حائِزِ اَهَمیَت خواهَد بود :

1: اَولین سَفَرِ یک پادشاهِ ایرانی به کشورهای اُروپایی “مَسیحی” بود که دیدار اَز روسیه،آلمان،بِلژیک،اِنگلیس،فَرانسه،سوئیس،ایتالیا و اُتریش را شامِل میشَوَد.

2: دیدارِ پادشاه و هَمراهان اَز آثار هُنری و مَکان های شاخِصِ هَر کِشور که نَمادی اَز جَدیدترین سَبک ها و تِکنیک هایِ مِعماریِ هُنرمَندانِ اُروپایی را شامِل می شُد و دِگرگونیِ فکریِ او و ایجادِ اَوّلین جَرَقه ها برای به وُجود آمَدَنِ بستری مُناسِب در خُصوصِِ وُرودِ هُنرِ غربی به سَرزَمینِ ایران.

پَس اَز بازگشتِ ناصرالدین شاه اَز فَرَنگ ، دَستوراتی در خُصوصِ بازسازی و ساختنِ کاخ هایی جَدید در دِلِ کاخِ گُلستان به مِعمارانِ بُزُرگِ آن دوران اِبلاغ گردید که اَز نَتایجِ آن میتوان به تالارِ آینه ، میدانِ توپخانه و … اِشاره کرد.

هَمچنین لازم به ذِکر اَست اَولین مَکان در ایران که با آموزه هایِ مِعماریِ غربی یا هَمان سَبکِ نِئوکلاسیک طَراحی و ساخته شُده اَست ، “مدرسهِ دارالفُنون” میباشَد.

برجسته ترین مِعمارِ ایرانیِ دورانِ ناصِری را ” مُحَمَدحَسَن خانِ صَنیعُ الدوله ” دانِستِه اند که مُفتَخَر به لقبِ ” صَنیعُ المُلک ” اَز شَخصِ شاه شُده بود.

با این اِحتِساب مُهم تَرین دَلیلِ آشناییِ مِعمارانِ ایرانی با سَبکِ نِئوکلاسیک را باید سَفَرِ مُهم و تاثیرگذارِ ناصرالدین شاه به اُروپا دانِست که شِکلِ ظاهری و تصویرِ زندگیِ شَهری را به کُلی دُچارِ تغییر کرد.

نِئوکلاسیک و دِکوراسیونِ داخِلی

در این بَخش اَز مَتن اِشاره خواهیم کرد که نِشانه ها و اُصولِ سَبکِ نِئوکلاسیک چه ویژگی هایی هَستند و با رعایتِ آنها در دِکوراسیونِ داخِلیِ مَدِ نَظرِ خودِمان، فَضایی با این سَبک داشتِه باشیم.

13 ویژگیِ مُهم :

1: داشتنِ فَضایی نِسبَتا وَسیع هَمراه با سَقفِ بُلند و پَنجره هایی بُزُرگ .

2: روشَن و پُر نور بودَنِ نَمایِ داخِلی .

3: اِستفاده اَز ترکیباتِ رنگِ طَبیعی بدونِ سایه روشَن و تِکنیک هایِ بَراق کُننده .

4: لُزومِ اِستفاده اَز رَنگ هایِ طَبیعی مانندِ خاکِستَری ، بِژ ، طَلایی ، سِفید و …

5: در صورَت اِمکان ، کَفِ فَضا پارکِت باشَد .

6: عَدَمِ اِستفاده اَز وَسایلِ پُر زَرق و بَرق برای نَمایان شُدنِ بیشترِ فَضا .

7: عَدَمِ زیاده رَوی در اِستفاده اَز مُبلمان و لَوازمِ تزئینی .

8: طَراحیِ دیوارها اَغلَب با تابلوها یا اَشکالِ هِندسیِ ساده .

9: به کار بُردنِ اَثاثیهِ ضَروری با هَدَفِ حِفظِ سادِگی و زیباییِ بَصَری .

10: اِستفاده اَز پارچه های مُدرن و ساده برای لَوازمِ خانه .

11: اَهمیتِ حُضورِ آینه و قاب های گِچ بُری با اُلگوهایِ کِلاسیک .

12: اِستفاده اَز مُبلمان با پارچه های تک رَنگ .

13: دیزاینِ آشپَزخانه تَرجیحا با اِستفاده اَز چوب و سَنگِ طَبیعی .

سَبکِ نِئوکلاسیک را عُضوی مُهم از خانوادهِ بُزُرگِ سَبکِ “کِلاسیک” میدانَند اَمّا مِیلِ به تَجَدُدگرایی در هُنرمَندانِ قَرنِ 18 میلادی و حَتی هُنرمَندانِ اِمروزِ جَهان، دَلیلی شُد تا این سَبک با سَبکِ “مُدرن” تَلفیق گردَد و پاسُخی باشَد بر کُنجکاوی هایِ مِعماران و هُنرمندان.

به بَیانی دیگر باید گُفت هَدَف اَز سَبکِ نِئوکلاسیک ، نِشان دادَنِ شُکوه و زیباییِ سَبکِ ” کِلاسیک ” به رَوِشی مُدرن میباشَد.

یا به گونه ای، ترکیبی اَز تَمایُلاتِ ” مُدرن ” با ویژگی های ” کِلاسیک ” .

پالِتِ رنگیِ نِئوکلاسیک چیست ؟

در عِلمِ دیزاین و طَراحی ، مُتِخَصِصان و طَراحان برای هَر سَبک یک چهارچوبِ مُشخصی را تَعریف کرده اند و تمامِ جُزئیاتِ طرحِ خود را بر اَساسِ هَمان چهارچوب اِجرا خواهَند کرد.

اِستفاده اَز ترکیباتِ رَنگی در هَر سَبک دارای اَهَمیتِ بِسِزایی میباشَد و بر هَمین اَساس ، سَبکِ نِئوکلاسیک نیز دارای ” پالِتِ رَنگیِ ” مُشَخَصی است که در طَراحیِ دکوراسیونِ داخِلی ، موردِ تَوَجه قرار میگیرَد.

سه نُکته مُهم :

1: پالِتِ رَنگیِ نِئوکلاسیک باید مُتِشَکِل اَز رَنگ های خُنثی مانَندِ سِفید، طوسی و هَمچنین رنگ های سَنگین تَر مانندِ قهوه ای و زِرِشکی باشَد.

2: ترکیبِ رَنگ ها باید به گونه ای باشَد که اُلِویَت با رَنگ های خُنثی و ساده تر باشَد.

3: تِضاد در سَبکِ نِئوکلاسیک بسیار دارای اَهَمیَت میباشَد و پیشنِهاد میشَوَد که رَنگ ها با تِضاد با یکدیگر طَراحی گردَند.

اَهَمیَتِ ” نور ” در مِعماری

“نور” اَز اَرزِش و جایگاهِ ویژه ای در مِعماری برخوردار میباشَد زیرا هَم در روز و هَم در شَب باید حُضوری تاثیرگُذار داشته باشَد.

به هِنگامِ روز “نورِ طبیعی” و به هِنگامِ شَب “نورِ مَصنوعی” باید به گونه ای به فضایِ داخِلی تَزریق شَوَند که خارج اَز چهارچوبِ اُصول و قَواعِدِ سَبکِ موردِ نَظَر نباشَند.

هَمچنین به گُفتهِ بُزُرگانِ این حوزه ، “نور” یکی اَز عَناصُرِ مِعماری میباشَد و اَز دَلایلِ آن میتوان به نُکاتِ زیر اِشاره کرد :

1: نور موجبِ گُستردِگی و تاکیدِ بیشتر بَر مُحیط شُده .

2: با اِستفاده اَز نور میتَوان مَرزها و مَنطِقه ها را تَعریف کرد .

3: اِنعکاسِ نور به اَفراد و اَشیاء باعِثِ بهتر دیده شُدنِ آنها خواهَد شُد .

4: نور ، نَقشِ مَرکزی در مُحیط دارَد .

در طولِ تاریخ و پیش اَز اِختِراعِ بَرق، اَوَّلین مِعماران و طَراحانی که تَصمیم گِرِفتَند اَز طَریقِ ایجادِ پَنجِره های بُزُرگ یا شَمعدان های چَند طَبَقه ، نوعی اَز نورپَردازی را در فَضای خود اَنجام داده باشَند ، آغازگرِ مَسیری بودند که نَسل های بعد را به فِکر وا داشت تا نگاهِ ویژه ای را به اَهَمیَت و تاثیرِ “نورپَردازی” بر مُحیط داشته باشَند.

اَز اَهدافِ کُلّیِ نورپَردازی میتوان به پنج مورد اِشاره کرد :

1: نیاز به “نور” در اَنجامِ کارهای روزمَره .

2: اَفزایشِ کِیفیتِ ظاهِریِ مُحیط .

3: بالا بُردَنِ زیباییِ بَصَری .

4: تاکید بَر رویِ یک ویژگیِ خاص .

5: ایجادِ حِسِ اَمنیَت و آرامشِ خاطِر .

“نور” و “نورپَردازی” در سَبکِ نِئوکلاسیک

اَکنون که در خُصوصِ “نور” و اَرزِشِ آن در مِعماری و دِکوراسیونِ داخِلی به صورَتِ کُلّی اِطلاعاتی را هَمراه با شُما خوانَندِگان مُحتَرَم مُرور کرده ایم ، وَقتِ آن اَست که بَحث و اَهَمیَتِ “نور” را به شِکلی اِختِصاصی تر و در چهارچوبِ سَبکِ نِئوکلاسیک بَررِسی کُنیم.

هَمانگونه که سَبک های مُختَلِف در مِعماری، پالِتِ رَنگی و دیزاینِ خاصِّ خود را دارا میباشَند، در خُصوصِ “نور” و “نورپَردازی” نیز تَعریفِ مُستَقِلی را خواهَند داشت که حَتی میتوان گُفت اَهَمیَتِ آن کَم اَز اِلِمان های دیگر نیست و چه بَسا که نَحوهِ نورپَردازی یک مَکان ، شاخِصِه ای اَز سَبکِ مِعماریِ آن مَکان میباشَد.